Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng và áp lực giảm phát thải khí nhà kính gia tăng trên toàn cầu, một giải pháp đầy hứa hẹn đang dần vươn lên như một lựa chọn chiến lược: tăng cường phong hóa đá silicat. Đây là một phương pháp tự nhiên nhưng có tiềm năng kỹ thuật cao, giúp hấp thụ carbon dioxide (CO₂) từ khí quyển bằng cách rải bột đá nghiền—chủ yếu là bazan—lên đất nông nghiệp, từ đó tạo ra các phản ứng hóa học ổn định và lưu giữ carbon lâu dài trong môi trường.
Quá trình này dựa trên một cơ chế địa hóa học quen thuộc nhưng giờ đây được tăng cường quy mô. Khi mưa hòa tan CO₂ từ khí quyển, chúng tạo thành axit carbonic yếu. Axit này khi tiếp xúc với các khoáng vật silicat trong đá sẽ phản ứng để tạo thành ion bicarbonate và carbonate. Những ion này sau đó hoặc được hấp thụ bởi đất, hoặc chảy ra đại dương, nơi chúng có thể bị cô lập khỏi khí quyển trong hàng nghìn năm. Đáng chú ý, không giống như các công nghệ thu giữ carbon khác đòi hỏi hạ tầng phức tạp hoặc năng lượng cao, phong hóa đá có thể tận dụng chính môi trường và đất đai hiện hữu để vận hành.
Sức hút của công nghệ này nằm ở chi phí thấp, khả năng mở rộng quy mô nhanh chóng và tính đồng thời trong lợi ích — vừa hấp thụ CO₂, vừa cải thiện độ phì nhiêu của đất nhờ bổ sung khoáng chất. Chính vì thế, nhiều tập đoàn công nghệ, ngân hàng lớn và tổ chức đầu tư khí hậu đang đổ vốn mạnh vào lĩnh vực này. Microsoft đã trở thành một trong những doanh nghiệp tiên phong khi cam kết mua 12.000 tín chỉ carbon từ dự án rải đá của startup Terradot tại Brazil, dự kiến thực hiện trong giai đoạn 2026–2029. Song song, Terradot cũng nhận được khoản tài trợ lên tới 54 triệu USD từ Quỹ Đổi mới Khí hậu do chính Microsoft hậu thuẫn.
Sức nóng trong cuộc đua đổi mới khí hậu còn thể hiện qua giải thưởng XPrize danh giá của Elon Musk, với các khoản tài trợ hàng triệu USD cho các startup như Undo hay Mati Carbon – những đơn vị đang triển khai phong hóa đá tại quy mô thương mại. Ở châu Á, startup Alt Carbon của Ấn Độ cũng đang mở rộng thử nghiệm tại vùng Darjeeling, nơi những cánh đồng chè đang trở thành “phòng thí nghiệm sống” cho phong hóa bazan. Dự kiến trong tháng 6, Alt Carbon sẽ phát hành những tín chỉ carbon đầu tiên cho các tập đoàn như Mitsubishi, UBS, Swiss Re và liên minh công nghệ Frontier, nơi có các tên tuổi như Stripe, Alphabet và Meta, với tổng cam kết mua tín chỉ có thể lên tới 1 tỷ USD vào cuối thập kỷ.
Dù tiềm năng lớn, phong hóa đá không phải không có thách thức. Khó khăn chính hiện nay nằm ở khâu đo lường chính xác lượng CO₂ được hấp thụ. Các chuyên gia từ Sylvera cảnh báo rằng cần thu thập rất nhiều mẫu đất một cách thủ công để xác minh tính hiệu quả và minh bạch của quá trình, một trở ngại đáng kể trong việc tiêu chuẩn hóa tín chỉ carbon trên thị trường. Thêm vào đó, giá của mỗi tấn CO₂ hấp thụ hiện vẫn dao động lớn, từ 75 đến 500 USD/tấn, tùy thuộc vào quy trình kiểm định và điều kiện địa chất cụ thể.
Dẫu vậy, trong một thế giới đang khẩn trương tìm kiếm giải pháp khí hậu bền vững, tăng cường phong hóa đá đang nổi lên như một chiến lược đầy hứa hẹn — vừa dựa vào quy luật tự nhiên, vừa có thể áp dụng ở quy mô công nghiệp. Sự kết hợp giữa tiềm năng hấp thụ carbon lớn, tính khả thi thương mại và lợi ích nông nghiệp đã biến công nghệ này thành một điểm sáng trong hành trình hướng tới phát thải ròng bằng “0”.
“TECHN là doanh nghiệp tiên phong trong việc ứng dụng các giải pháp công nghệ hiện đại nhằm bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, tối ưu hóa quy trình xử lý môi trường và thúc đẩy các sáng kiến phát triển bền vững. Với tầm nhìn dài hạn, TECHN không chỉ hướng đến việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến hệ sinh thái, mà còn cam kết tạo ra giá trị hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường trong mọi hoạt động vận hành.”
TECHN GROUP
Công ty Cổ phần Công nghệ, Con người và Thiên nhiên (TECHN)
Địa chỉ: Số 54A, Ngõ 110, Phố Quan Nhân, Phường Nhân Chính, Quận Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 0989.119.036
Email: thngroup.jsc@gmail.com
